Yaşar Kemal sağcı mı, solcu mu?

Yıllar içerisinde oluşturulan ve durmadan kuvventlendirilen pek karanlık bir anlayış var ülkemizde. Bu anlayışa göre bütün dünya ufacık kutulara ve anlamları pek kıt olan kavramlara sığabilir. İşte bu karanlık inanışın koca dünyayı çözümlemek için önerdiği sorulardan bazıları: Ümmetçi mi, milletçi mi? İslamcı mı, Atatürkçü mü? Dindar mı, modern mi? Sağcı mı, solcu mu?

Maalesef özellikle bu kutuları sığmayacak insanlar bu karanlık düşünceden nasibini alıyor. Bunlardan birisi de Yaşar Kemal..

Yaşar Kemal’in kitaplarını severek okurum ve yazdıkları hakkında çok düşünürüm. Çünkü sefalet hakkında yazar. Duyguların ve düşüncelerin hayat şartlarıyla nasıl değiştiğini ele alır. Kurtuluş savaşı sonrası oluşan toplumsal yapının en tepesinde oturan insanlardan, bunların fikirlerinden ve bu fikirlerin toplumun en alt tabakalarına kadar yansımaları hakkında düşündürür. Mesela bir muhtarın yaz aylarında köylerinden Çukurova’ya binbir çileyle göç eden köylüsünü yiyeceği rüşvet uğuruna en verimsiz pamuk tarlarına hangi hilelerle nasıl soktuğunu ve köylüsünü böylece yaz aylarından sonra nasıl kıtlığa ve sefalete sürüklediğini anlatır. Ve bu drama yılda bir defa ortalığa çıkan köyün ağasını ekler. Bu ağa köylüler Çukurova’dan evlerine döndükten sonra, sert geçen kış esnasında zaten yoksul olan köylüden ‘hakkını’ talep edecektir. Bütün bunları anlatırken bir resim yerleştirir Yaşar Kemal okurların aklına; iki kardeşin Ağa el koymasın diye, bir gece gizli gizli, yalın ayak karda yürüyüp büyük kıymet atfettikleri kibrit çubukları bir ağacın kovuğuna saklamaları.

Evet, Yaşar Kemal’in yazdıkları hakkında çok düşünürüm. Varlıklarını ve varlıklarının bütün özelliklerini ortaya çıkardığı insanları anlamaya çalışırım. Tarihi sadece hafızalara kazınan büyük siyasilerle anlamamak gerektiğini, tarihi olayları daha çok isimsiz insanların kaderlerini iyi tanıyarak kavramak gerektiği kanaatine varırım.

Yazdığım bu düşünceler kafamda yer edinmişken, geçenlerde şu soruyla karşılaştım: Yaşar Kemal sağcı mı, solcu mu? Bu sorunun cevabını sizlere bırakıyorum. Yalnız şunu eklemek isterim: Belki bu soruya, sorunun sunduğu seçeneklerden sıyrılıp cevap verebilirsek, ülkemizde daha güzel ve heyecanlı günler yaşayabiliriz.

Göktuğ Alkan

Not: Resim Abidin Dino'ya aittir.